Organik Duygu Durum Bozukluğu Nedir?
Ankara’nın soğuk bir kış sabahında, işe gitmek için her zamanki gibi evden çıkarken aklımda binlerce şey vardı. Ekonomi üzerine bir rapor hazırlamam gerekiyordu, ama bir türlü odaklanamıyordum. Günlerdir içinde bulunduğum garip bir ruh hali vardı. Ne tam olarak üzgündüm, ne de mutlu. Sadece bir boşluk vardı. O an aklıma geldi; acaba organik duygu durum bozukluğu nedir? Aslında belki de bu durumu daha önce duymuşsunuzdur, ama derinlemesine hiç düşünmemiş olabilirsiniz. Gelin, bu konuyu biraz daha yakından inceleyelim.
Organik Duygu Durum Bozukluğu Ne Demek?
Organik duygu durum bozukluğu, ruh halindeki değişimlerin vücutta meydana gelen biyolojik bir bozukluk veya hastalık nedeniyle ortaya çıkmasıdır. Yani, beynin kimyasıyla ilgili bir sorun, kişinin duygusal dengesini etkileyebilir. Bu, depresyon, mani veya hipomani gibi duygusal bozuklukların bir sonucu olabilir, ancak bunlar genellikle psikolojik değil, fizyolojik bir temele dayanır.
Bu terim bana, bir yazı hazırlarken veri analizlerine gömüldüğüm zamanlarda karşılaştığım bir kavramı hatırlatıyor. Ekonomi okuduğum için hep verilerle ilgilenirim. Ama bazen verilerin altında yatan duygusal unsurları kaçırmak kolaydır. Mesela, insanlar depresyonun, stresin ve anksiyetenin sadece psikolojik olduğunu düşünebilir. Oysa bu tür durumlar, beyin kimyasındaki değişikliklerden de kaynaklanabiliyor. Ve organik duygu durum bozukluğu, işte bu değişimlerin bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor.
Hikâye: Başka Bir Dünyanın Kapıları
Bir arkadaşım var, ismini vermek istemiyorum ama hepimizin çevresinde bu tip insanlar vardır. Ne zaman onu görsem, yüzü mutsuz. Ama bir gariplik var; bazen birkaç saat içinde birden neşeleniyor, sonra tekrar içine kapanıyor. Zamanla bu durumun bir tür ‘dalgalanma’ gibi olduğunu fark ettim. Bir gün sohbet ederken, “Son zamanlarda sürekli bu şekilde hissediyorum,” dedi. Hemen aklıma geldi, acaba bu organik duygu durum bozukluğu olabilir mi? Çünkü, bu tip değişiklikler beynin biyolojik yapısının da etkisiyle ortaya çıkabilir.
Organik Duygu Durum Bozukluğunun Sebepleri
Verilere baktığımızda, organik duygu durum bozukluğunun pek çok farklı sebebi olabilir. Örneğin, beynin kimyasındaki dengesizlikler, bazı nörolojik hastalıklar, uzun süreli ilaç kullanımı ya da başta depresyon olmak üzere ruhsal hastalıklar bu tür bozukluklara neden olabilir. Üstelik bu tür bozukluklar genetik yatkınlıklarla da ilişkilidir. Bu konuda yapılan araştırmalar, ailenizde ruhsal hastalık geçmişi olan kişilerin olmasının, bu tür bozuklukları geliştirme riskini artırabileceğini gösteriyor.
Bir başka örnek, İstanbul’da iş için gittiğimde karşılaştığım bir profesyonelden. Adamın uzun bir süredir baş ağrıları vardı ve bir noktada ruh hali de belirgin şekilde değişmeye başladı. Kendi kendime, acaba bunun organik bir temeli olabilir mi diye düşündüm. Sonrasında öğrendim ki, baş ağrılarının bir kısmı, beyindeki kimyasal değişikliklerden kaynaklanıyormuş. Bu da ruh halindeki değişikliklerle paralel bir etki yaratıyordu.
Belirtiler ve Tanı
Organik duygu durum bozukluğu genellikle birkaç belirtiyle kendini gösterir. Kişi, ruh halinde aşırı dalgalanmalar yaşayabilir. Bazı günler yüksek enerjili ve aşırı neşeli olabilirken, diğer günlerde depresif bir ruh hali içinde olabilir. Ayrıca, uyku düzeni bozulabilir, aşırı yeme veya iştahsızlık gibi davranışlar görülebilir. Çoğu zaman, bu bozukluklar bir başka hastalığın ya da tedavi sürecinin sonucu olarak ortaya çıkar.
Tanı süreci ise zordur. Çünkü organik duygu durum bozukluğu, genellikle başka bir fiziksel hastalıkla karışabilir. Örneğin, hipotiroidizm (tiroid bezinin yeterince çalışmaması) gibi durumlar, depresyon belirtilerine benzer etkiler yaratabilir. Bu yüzden doğru tanı koyabilmek için uzman bir hekim ve çeşitli testler gereklidir. Bu konuda birkaç hastane raporunu incelediğimde, organik duygu durum bozukluğunun tanısının konulması için, genellikle nörolojik ve psikiyatrik testlerin birlikte yapılması gerektiğini öğrendim.
Organik Duygu Durum Bozukluğu ile Yaşamak
Organik duygu durum bozukluğu yaşayan biri için hayat zorlayıcı olabilir. Duygusal iniş çıkışlar, günlük yaşamı ve iş hayatını oldukça etkileyebilir. Tıpkı çevremdeki arkadaşım gibi, bazı insanlar bu durumu fark etmeyebilir ya da başlangıçta basit bir ruh hali değişikliği olarak görebilirler. Ancak bu tür durumlar zaman içinde daha karmaşık hale gelebilir. Bu yüzden erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir.
Sonuç Olarak
Organik duygu durum bozukluğu, aslında basit bir ruh hali değişikliğinden çok daha fazlasıdır. Beyindeki kimyasal değişikliklerin, duygusal ve davranışsal problemlere yol açmasıdır. Bu, birçok insanın hayatında zorlayıcı bir etkiye sahip olabilir. Ancak, doğru tedavi ve destekle bu durumla başa çıkmak mümkündür. Eğer kendinizi ya da çevrenizdeki birini bu tür duygusal dalgalanmalar içinde buluyorsanız, bir uzmandan yardım almak çok önemlidir. Sonuçta, bazen verilerle değil, duygularla baş etmek gereklidir.