Hanutçuluk Yapmak Ne Demek? Bir Şehrin Kalbinde Dökülen Sessiz Sözler
Bazı hikâyeler vardır, insanın içine sızar; kokusuyla, sesiyle, kalabalığın içindeki bir yüzle hatırlanır. Bu da onlardan biri…
Bir gün, bir çarşının dar sokaklarında karşılaşan iki insanın hikâyesi: biri hesapçı, biri kalpten bakan; biri satmayı, diğeri anlamayı bilen.
Ama ikisinin de yolu, aynı kelimenin etrafında kesişti: hanutçuluk.
—
Bir Çarşının Hikâyesi
Eski İstanbul’un taş döşeli sokaklarında, mis gibi kahve kokusunun yayıldığı bir sabah. Rüzgâr, Kapalıçarşı’nın kubbelerinden içeri süzülüyor, yankılandıkça esnafın sesine karışıyordu.
O gün, çarşıda yeni açılan küçük bir dükkânın önünde iki kişi dikkat çekiyordu.
Biri Murat: planlı, kararlı ve biraz da hesaplı bir genç. Üniversitede işletme okumuş, stratejiyi hayatın her alanında kullanmayı öğrenmişti.
Diğeri Elif: gözleriyle gülümseyen, insanı anlamaya çalışan bir kadın. O da aynı dükkânda çalışıyordu ama onun işi, insanlarla bağ kurmaktı.
—
Murat ve Elif’in Dünyası
Murat, sabahları dükkânı açarken defterine yazardı: “Bugün on müşteriyle konuş, beşine ürün sat.”
Elif ise aynı saatte dua ederdi: “Bugün gelen kim olursa, içi rahat gitsin.”
Oysa dükkânın sahibi başka biriydi — çarşının “usta” esnafı, Kemal Usta. Onun ağzından sık sık şu söz dökülürdü:
“Evlat, bu işte kazanmak değil, kazandırmak marifet.”
Ama Murat, bu söze gülerdi. Çünkü onun gözünde ticaret bir savaş gibiydi: strateji kuran kazanırdı.
Elif ise bir gün ona dönüp şöyle dedi:
“Senin için insan, rakam demek. Benim için hikâye.”
—
Hanutçuluk: Satışın Görünmeyen Yüzü
Bir gün, Murat çarşının kalabalığında yeni bir yöntem duymuştu: “Hanutçuluk yapmak.”
Yani turistleri, müşterileri çeşitli vaatlerle dükkâna çekmek…
O gün, bunu denemeye karar verdi.
Caddede yürüyen insanlara gülümseyerek, “Gel abla, gel abi, indirim var, kahve ikramımız!” diyordu.
Kısa sürede dükkan doldu, kasada para birikmeye başladı. Murat mutluydu.
Ama Elif’in gözlerinde bir şey kırılmıştı.
Akşam, dükkân kapanırken sessizlik çöktü.
Elif, yavaşça sordu:
“Bugün o insanlara ne sattık Murat?”
“Ne demek ne sattık? Onlar aldı.”
“Hayır,” dedi Elif, sesi titreyerek. “Sen onların güvenini sattın.”
—
Bir Gerçeğin Yüzleşmesi
O gece Murat uyuyamadı.
Çünkü Elif’in sözleri, vicdanında yankılanıyordu.
Ertesi sabah, bir turist geri geldi. Elinde aldığı ürün, yüzünde hayal kırıklığı vardı.
“Bizi çağıran çocuk, başka şey anlatmıştı,” dedi.
Murat başını eğdi.
O an anladı: Hanutçuluk yapmak sadece insanı kandırmak değil, kendi değerini de ucuzlatmaktı.
Bir daha o yola girmemeye söz verdi.
Elif’le göz göze geldiler. O, sadece gülümsedi:
“Satmak kolaydır Murat, ama insan kazanmak emek ister.”
—
Hanutçuluk Yapmak Ne Demek TDK’ya Göre?
Türk Dil Kurumu’na göre hanutçuluk yapmak, “turistleri ya da müşterileri kandırarak belirli bir dükkâna yönlendirmek” anlamına gelir.
Ama aslında bu tanımın ötesinde bir şey vardır: hanutçuluk, güvenin istismar edilmesidir.
İnsanın insana olan inancını zedeleyen, sıcak bir gülüşün arkasında saklı bir yalandır.
—
Elif’in Son Sözü
Bir akşam çarşı kapanırken Elif, Murat’a dönüp dedi ki:
“Bir insanın elini sıktığında, içinde çıkar değil, içtenlik olmalı. Çünkü ticaret biter, ama güven sonsuz bir dükkan gibi kalır.”
O gün Murat defterini kapattı.
Yeni bir sayfa açtı. Artık stratejiler değil, ilişkiler yazıyordu orada.
Ve o günden sonra çarşının kalbinde bir fısıltı dolaştı:
“Murat’ın dükkanına gir, orada önce seni insan sayarlar.”
—
Okuyucuya Soru: Siz Hiç Hanutçuluğa Denk Geldiniz mi?
Belki bir tatilde, belki bir alışverişte, belki de bir dost sohbetinde…
Siz hiç birinin gülüşünde gizlenen o küçük “çıkar” parıltısını fark ettiniz mi?
Yorumlarda paylaşın. Çünkü her hikâye, bir gerçeği daha görünür kılar.
—
Sonuç:
Hanutçuluk yapmak, sadece bir ticari taktik değildir; bir vicdan aynasıdır.
Kimileri o aynada kazancı görür, kimileri insanı.
Ama unutmayalım: güven bir kere kırılırsa, hiçbir hanut o dükkanı yeniden dolduramaz.